کشیدن دندان عقل

بیشتـــر بدانیــم

در طول عمر تغییرات بسیاری در حفره دهان رخ می‌دهد. یکی از مهم‌ترین رویدادهای دندانی که معمولاً در بازه سنی ۱۷ تا ۲۱ سالگی اتفاق می‌افتد، درآمدن دندان‌های آسیاب سوم است که به دلیل رویش در سنین بالاتر و دوران بلوغ به دندان عقلمعروفند. متخصصین ما جراحی دندان عقل را هنگام ارتودنسی یا انجام دیگر درمان‌های دهان و دندان توصیه می‌کنند. قبل از هر گونه تصمیم‌گیری برای کشیدن دندان برای ارتودنسی باید با دندانپزشک خود مشورت نمایید.

عوارض دندان عقل نهفته

اگر در دهان فضای کافی برای بیرون آمدن دندان عقل وجود نداشته باشد یا دندان در محل نامناسبی دربیاید، دندان عقل مشکل‌ساز خواهد شد. منظور از دندان عقل نهفته این است که دندان در فک یا زیر لثه گیر افتاده است.

هنگامی که دندان عقل از لثه بیرون می‌آید، دندانپزشک بروز نشانه‌های زیر را در نظر می‌گیرد:

• رشد دندان عقلی در محل نامناسب باعث افزایش گیر غذایی می‌شود و در نتیجه محل مناسبی برای رشد باکتری‌های عامل پوسیدگی ایجاد می‌شود.
• اگر دندان عقل کامل درنیامده باشد، به سختی می‌توان بین دندان عقل و دندان آسیاب کناری آن را نخ کشید.
• دندان عقلی که فقط بخشی از آن از لثه خارح شده است، اجازه می‌دهد باکتری‌ها وارد لثه شوند. با ورود باکتری‌ها نیز لثه و دندان عفونت می‌کند. عفونت درد، ورم و سفت شدن فک را به دنبال دارد.
• اگر جای کافی برای درآمدن دندان عقل وجود نداشته باشد، دندان‌های کناری نامرتب و به هم فشرده می‌شوند و آسیب می‌بینند.
• احتمال ایجاد کیست روی دندان عقل نهفته یا نزدیک آن بسیار بالا است. کیست به ریشه‌های دندان‌های مجاور آسیب می‌زند یا استخوان نگهدارنده دندان‌ها را تخریب می‌کند.

نشانه‌های درد دندان عقل

دندان عقل در انتهای دهان و پشت دندان‌های آسیاب در دو طرف فک بالا و پایین می‌روید. دندان عقل غالباً به صورت کج، افقی و در کل نامرتب درمی‌آید. دندان عقل پس از درآمدن به دیگر دندان‌ها فشار وارد می‌کند و باعث نامرتب و به هم فشرده شدن آنها می‌شود.

برخی هنگام درآمدن دندان عقل با درد شدیدی مواجه می‌شوند. درد مربوط به دندان عقل در  عقب دهان پشت دندان‌های آسیاب حس می‌شود. اگر در آیینه نگاه کنید نیز ممکن است جوانه زدن دندان عقل و نوک دندان را ببینید. ناحیه اطرف دندان نیز قرمز و ملتهب است و هنگام لمس درد می‌گیرد. البته عده‌ای نیز هیچ گونه علامت و یا دردی را تجربه نمی‌کنند. درد دندان عقل ممکن است مداوم باشد یا  فقط هنگام جویدن غذا یا لمس ناحیه بروز یابد. اکثر دندانپزشکان توصیه می‌کنند که دندان عقل قبل از دردناک شدن کشیده شود.

جراحی دندان عقل

جراح صورت، فک و دهان یا دندانپزشک دندان عقل را می‌کشد. این عمل غالباً در مطب انجام می‌شود؛ البته جراحی در صورت کشیدن همزمان تمام دندان‌های عقل یا احتمال بالای بروز عوارض پس از جراحی در بیمارستان انجام می‌شود. اگر عفونت وجود داشته باشد، جراحی دندان عقل نهفته معمولاً تا زمان از بین رفتن عفونت به تاخیر انداخته می‌شود. دندانپزشک آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت تجویز می‌کند.

دندانپزشک ناحیه را قبل از کشیدن دندان عقل به طور موضعی بی‌حس می‌کند. چنانچه لازم باشد چند دندان عقل یا تمام آنها به طور همزمان کشیده شود، بیمار بیهوش می‌شود. بیهوشی عمومی از انتشار درد در کل بدن جلوگیری می‌کند و بیمار نیز در تمام طول عمل خواب است و هیچ چیز متوجه نمی‌شود. دندانپزشک احتمالاً از بیمار می‌خواهد که از نیمه شب روز قبل از جراحی چیزی نخورد تا برای بیهوشی آماده باشد.

دندانپزشک برای جراحی دندان عقل بافت لثه روی دندان را باز می‌کند و استخوان پوشاننده روی دندان را برمی‌دارد. دندانپزشک بافت متصل کننده دندان به استخوان را جدا می‌کند و سپس دندان را می‌کشد. دندانپزشک گاهی دندان را خرد می‌کند تا راحت‌تر بتواند آن را خارج کند. گاهی لازم است پس از کشیدن دندان بخیه زده شود. بعضی بخیه‌ها جذبی‌اند و بعضی باید چند روز پس از جراحی کشیده شوند. دندانپزشک دستور لازم را در این مورد می‌دهد. گاز پانسمان پنبه‌ای تا شده روی زخم قرار داده می‌شود تا خونریزی را متوقف کند.

پس از جراحی

دوران بهبود در اکثر موارد فقط چند روز طول می‌کشد. مسکن را باید طبق دستور دندانپزشک یا جراح دهان و دندان مصرف کرد. با رعایت توصیه‌های زیر می‌توانید دوران بهبود را کوتاه‌تر کنید:

• گاز پانسمان را هر از گاه به آرامی با دندان‌هایتان فشار دهید و پانسمان را پس از جذب مقدار زیادی خون عوض کنید. اگر خونریزی تا ۲۴ ساعت پس از جراحی متوقف نشد، حتماً با دندانپزشک تماس بگیرید.
• مراقب باشید که هنگام بی‌حس بودن دهان داخل گونه یا لب یا زبان را گاز نگیرید.
• صاف دراز نکشید، چون این کار خونریزی را طولانی‌تر می‌کند. چند بالش زیر سر بگذارید تا سر بالا بیاید.
• سعی کنید کیسه یخ را روی گونه‌ها بگذارید. در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی هر بار کیسه یخ را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی گونه بگذارید. می‌توانید به مدت دو تا سه روز پس از جراحی از کمپرس گرم مرطوب مانند دستمال خیس شده در آب گرم استفاده کنید.
• پس از جراحی استراحت کنید. فعالیت بدنی خونریزی را افزایش می‌دهد.
• پس از جراحی غذاهای نرمی مانند ژله، پودینگ یا سوپ رقیق مصرف کنید و به تدریج و به موازات بهبود یافتن غذاهای جامد را به رژیم غذایی اضافه کنید.
• تا چند روز مایعات را با نی ننوشید. مک زدن نی لخته خون را شل و دوران بهبود را طولانی می‌کند.
• دهان را پس از گذشت یک روز چند بار در روز با آب نمک گرم بشویید تا ورم و درد کمتر شود. محلول آب نمک را با مخلوط کردن یک قاشق چایخوری (۵ گرم) نمک به یک لیوان متوسط (۲۴۰ میلی لیتر) آب گرم درست کنید. شستشو را با ملایمت انجام دهید؛ چون در غیر این صورت لخته خون شل و دوران بهبود طولانی‌تر می‌شود.
• سیگار کشیدن به مدت حداقل ۲۴ ساعت ممنوع است، چون پک زدن به سیگار لخته را شل می‌کند. به علاوه استعمال دخانیات خونرسانی را کاهش می‌دهد و باعث ورود باکتری‌ها و آلودگی‌ها به ناحیه جراحی می‌شود.
• به هیچ وجه ناحیه جراحی را با زبان مالش ندهید یا آن را با انگشت دستکاری نکنید.
• دندان‌ها و زبان را با احتیاط مسواک بزنید.

دندانپزشک بخیه‌ها را در صورت لزوم پس از چند روز می‌کشد.